Cần đặt giá carbon từ 100 USD/tấn để đạt phát thải ròng bằng 0?

Cần đặt giá carbon từ 100 USD/tấn để đạt phát thải ròng bằng 0?

Theo Reuters, định giá carbon đã đi đầu trong các biện pháp chính sách được coi là cách để giảm lượng khí thải đến mức phù hợp với mục tiêu của Thỏa thuận Paris là nhiệt độ nóng lên dưới 1,5-2 độ C.

Nhóm các nền kinh tế lớn G20 lần đầu tiên công nhận định giá carbon là một công cụ khả thi tại cuộc họp ở Venice, Ý năm nay.

Giá carbon cao hơn được coi là điều cần thiết để tài trợ cho quá trình chuyển đổi sang không phát thải ròng vào năm 2050, ước tính trị giá 44 nghìn tỉ USD hoặc 2% -3% GDP toàn cầu hàng năm.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã khuyến nghị giá carbon trung bình toàn cầu là 75 USD/tấn vào cuối thập kỉ này.

Thiết bị được sử dụng để thu giữ khí thải carbon dioxide tại một nhà máy nhiệt điện than thuộc sở hữu của NRG Energy ở Mỹ. (Ảnh: Reuters)

Nhưng con số đó ít nhất phải là 100 USD và ngay lập tức, để đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, theo quan điểm trung bình của khoảng 30 nhà nghiên cứu từ khắp nơi trên thế giới được thăm dò ý kiến ​​từ ngày 16/9 đến ngày 20/10 trước Hội nghị thượng đỉnh COP26 tại Glasgow.

Con số này cao hơn đáng kể so với mức mà hầu hết các quốc gia ấn định mức giá hiện tại đều có, bao gồm cả trong số các nước phát thải carbon cao.

Gần 70% số người được hỏi (19 trong số 28) cho biết chi phí carbon trên mỗi tấn phải trên 75 USD, trong đó 17 người đề xuất 100 USD trở lên. Trong khi 6 người được hỏi đồng ý với khuyến nghị của IMF, chỉ có 3 người tin rằng nó nên thấp hơn 75 USD. Các đề xuất dao động từ 50 USD đến 250 USD.

Patrick Saner, người đứng đầu chiến lược vĩ mô tại Swiss Re cho biết: “Giá carbon hiện tại ở các nền kinh tế G20 là từ 3 USD - 60 USD/tấn khí thải carbon, nhưng nhiều nền kinh tế mới nổi lớn như Brazil, Ấn Độ, Indonesia vẫn không có giá carbon.

Trong khi đó, 3 nước phát thải lớn nhất là Trung Quốc, Hoa Kỳ và Ấn Độ chiếm khoảng một nửa lượng khí thải carbon toàn cầu hiện nay.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, các cam kết carbon hiện tại của các Chính phủ không đủ để đạt được mục tiêu và việc thu hẹp khoảng cách sẽ cần giá carbon trung bình toàn cầu cao hơn nhiều so với những gì IMF khuyến nghị.

Julien Holtz, chiến lược gia tại Pictet Wealth Management, lập luận rằng giá carbon trung bình trên toàn cầu trên mỗi tấn thực sự chỉ vào khoảng 2 USD do chỉ có khoảng 20% ​​lượng khí thải toàn cầu hiện được bao phủ bởi các chương trình định giá carbon thực tế.

Trong khi Trung Quốc, quốc gia thải carbon lớn nhất, đã khởi động hệ thống giao dịch khí thải vào ngày 16/7, với giá mở cửa là 48 nhân dân tệ (7,51 USD)/tấn, thì Mỹ và Ấn Độ vẫn chưa có cơ chế thị trường định giá carbon quốc gia. 

Ngay cả Liên minh châu Âu, đi đầu trong việc giảm lượng khí thải carbon, đã đặt giá carbon cao hơn một nửa so với khuyến nghị của cuộc thăm dò ý kiến. Giá carbon chuẩn trong Hệ thống giao dịch khí thải của EU được giao dịch lần cuối ở mức 57,78 euro (67,26 USD) kể từ ngày 20/10.

Giá của EU dự kiến ​​sẽ trung bình vào khoảng 55,88 euro (65,07 USD) và 69,87 euro (81,36 USD) mỗi tấn trong năm nay và năm tới, theo một cuộc thăm dò riêng của Reuters. 

Chênh lệch kinh tế lớn đặt ra thách thức lớn đối với tất cả các quốc gia đồng ý với mức giá carbon toàn cầu cao đồng đều, điều này một phần giải thích cho hàng loạt các khuyến nghị do các nhà kinh tế khí hậu đưa ra để đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Với việc hầu hết các nước mới nổi và một số nước phát triển tiếp tục phụ thuộc vào các nguồn năng lượng dựa trên nhiên liệu hóa thạch để đáp ứng nhu cầu năng lượng của họ, giá carbon cao sẽ khó duy trì.

Charles Kolstad, giáo sư kinh tế tại Đại học Stanford cho biết: “Nên bắt đầu một cách khiêm tốn nhưng đủ để đẩy than ra khỏi điện theo thứ tự xứng đáng, ít nhất là một phần”.

Mặc dù là yếu tố quan trọng để chống lại biến đổi khí hậu, các chuyên gia cho rằng chỉ định giá carbon là không đủ.

Jon Stenning, Phó Giám đốc và người đứng đầu bộ phận môi trường tại Cambridge Econometrics cho biết: “Mặc dù giá carbon ở các nền kinh tế lớn trên thế giới là cần thiết, nhưng chúng không đủ để các nền kinh tế đạt được phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050“.

"Vấn đề quan trọng là cần hỗ trợ chính sách tài khóa và quy định, ngoài việc định giá carbon để đảm bảo rằng các nền kinh tế có thể khử carbon ở tốc độ cần thiết".

Nguyễn Luận