Cuộc thi “Tìm kiếm giải pháp chuyển đổi số quốc gia” (Viet Solutions 2021) đã đến vòng Camping Day với sự tham dự của 10 đội xuất sắc. Trong vòng này, những mentor từ Tập đoàn Viettel, doanh nghiệp, quỹ đầu tư… mang đến khóa đào tạo thực chiến, hỗ trợ các đội trong hành trình khởi nghiệp.
“Hãy biết cách kể chuyện”
Mentor Minh Beta (Bùi Quang Minh) - Nhà sáng lập Beta Group - cho rằng nhiều founder thích nói về những chủ đề mà bản thân quan tâm dù nội dung “khô cứng” và khó tiếp nhận với đại chúng. Trong khi mọi người thích nghe những câu chuyện dễ hiểu và có tình tiết thú vị. Bởi thế, startup cần biết cách để kể câu chuyện của mình một cách hấp dẫn.
Ví dụ, chuỗi rạp chiếu phim Beta Cinema của Beta Group mở điểm mới nhất tại Gò Vấp (TP.HCM) vào năm ngoái, trong giai đoạn Covid-19 ảnh hưởng nặng nề. Khi đó, Minh Beta đã tìm cách xây dựng “câu chuyện” thú vị để đem đến sự hào hứng cho mọi người. Anh thiết kế rạp phim lấy cảm hứng từ các công trình nổi bật ở TP.HCM; quầy bán vé được tạo hình với mái vòm của bưu điện thành phố; sảnh ngồi lấy ý tưởng từ bậc thang của Nhà hát lớn… Nhờ thiết kế này, rạp phim được báo chí nước ngoài chú ý và quảng bá miễn phí.
“Một câu chuyện hay sẽ giúp startup trở nên nổi bật trên truyền thông, cũng là tiền đề giúp họ thuận lợi gọi vốn, hay kết hợp cùng các nhà đầu tư”, anh Minh Beta chia sẻ.
Dù vậy, anh không khuyến khích startup “vẽ” ra câu chuyện. Bởi để gọi được vốn và giữ chân nhà đầu tư, startup phải chứng minh giá trị cốt lõi của mình.
 |
| 10 đội vào vòng Camping Day của Viet Solutions 2021 được các mentor trực tiếp đào tạo. |
Trong trường hợp quỹ đầu tư bỏ đi, startup nên dựa trên tiềm năng doanh nghiệp để trình bày và thuyết phục nhà đầu tư.
“Phải cho nhà đầu tư thấy startup dùng tiền để làm gì? Sức mạnh nội tại của người lãnh đạo và sự đoàn kết tổ chức ra sao? Điều này giúp startup chứng minh được sức mạnh tinh thần và tư duy kinh doanh. Tức là với mỗi tình huống xảy ra, startup đều có phương án giải quyết”, anh nhấn mạnh.
Cách gọi vốn và cư xử với nhà đầu tư
Một vấn đề thú vị đặt ra cho các startup là có nên “làm giá” trong việc lựa chọn quỹ hợp tác? Theo Minh Beta, nếu startup quá thờ ơ thì mất mối, nhưng nếu vồ vập lại khiến nhà đầu tư e ngại.
“Đương nhiên startup phải tìm kiếm, liên hệ nhà đầu tư dù đối phương không biết mình là ai. Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải đánh bóng bằng những thành tựu hay câu chuyện đáng chú ý. Điều này tạo nên sự hấp dẫn để doanh nghiệp không mất vị thế. Ngoài ra, cách này giúp nhà đầu tư thấy được sự chuyên nghiệp”, Minh Beta chia sẻ.
Minh Beta chia sẻ anh từng gọi vốn gần 100 nhà đầu tư, có những quỹ không biết startup này là ai và họ không hề trả lời. Tuy nhiên, sau khi làm cho câu chuyện của mình trở nên nổi bật bằng những con số tiềm năng, thương hiệu của anh được các đơn vị từng ngó lơ chú ý.
 |
| Các mentor hỗ trợ để 10 đội tham gia biết cách gọi và sử dụng vốn. |
Trong một phiên đào tạo khác, mentor Lê Nguyễn - chuyên viên phân tích đầu tư của Ascend Vietnam Ventures - chia sẻ những lưu ý khi đi gọi vốn và điều cần làm sau khi gọi được vốn.
Theo anh Lê Nguyễn, nhiều startup không xác định được khi gọi vốn thành công sẽ dùng tiền để làm gì và thực hiện mục đích gì. Bên cạnh đó, nhà sáng lập phải đảm bảo sau mỗi vòng gọi vốn vẫn đủ tỷ lệ cổ phần để tiếp tục chào bán cho các nhà đầu tư mới ở vòng sau. Nhiều nhà sáng lập có thể rơi vào trạng thái tiến thoái lưỡng nan khi định giá quá cao mà không thể gọi thêm vốn.
Anh Lê Nguyễn nhấn mạnh để gọi và sử dụng vốn hiệu quả, startup cần xác định xây dựng sản phẩm và mở rộng quy mô với ngân sách dùng trong 12-18 tháng. “Hãy cẩn thận khi đòi hỏi mức định giá cao. Startup cần kiểm soát kỳ vọng bằng cách giảm áp lực cho đến vòng gọi vốn tiếp theo”, vị mentor nhắc nhở.
Anh cho biết, trước khi bắt đầu vòng gọi vốn mới, startup nên để dành một số tiền trong ngân hàng và tuyệt đối không để cạn tiền. Số tiền để dành phải đủ để hoạt động trong 6 tháng. Lý do là thời gian gọi vốn kéo dài khá lâu, thường 3-6 tháng.
Khi nhà đầu tư là thành viên của công ty, nhà sáng lập nên chia sẻ diễn biến thuận lợi lẫn tình hình khó khó khăn với họ. Theo anh, “đòi hỏi sự giúp đỡ” không phải là điểm yếu mà là dấu hiệu sức mạnh của startup. Hành động này cho nhà đầu tư thấy được những điểm có thể xử lý, điều chỉnh để công ty hoạt động tốt hơn.
