GS Jens Juul Holst là đồng chủ nhân của Giải đặc biệt VinFuture 2023 dành cho nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới. Ảnh: MH
Đây là GS Jens Juul Holst (người Đan Mạch), đồng chủ nhân của Giải đặc biệt VinFuture 2023 dành cho nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới. Ông là nhà khoa học tiên phong trong lĩnh vực nội tiết và chuyển hóa. Khám phá về vai trò của peptide giống glucagon 1 ( GLP-1 ) của ông là nền tảng cho các phương pháp điều trị bệnh tiểu đường và béo phì hiệu quả , đồng thời giúp thúc đẩy các liệu pháp điều trị mới đối với các bệnh thoái hóa thần kinh.
Theo kết quả nghiên cứu năm 2023 được trên các tạp chí The Lancet và The Lancet Diabetes & Endocrinology , số người mắc bệnh tiểu đường sẽ tăng từ 529 triệu người năm 2021 lên hơn 1,3 tỷ người năm 2050. Theo nghiên cứu này, sẽ không có quốc gia nào ghi nhận về tỷ lệ tiểu đường giảm trong 30 năm tới. Điều này được coi là đáng báo động và các chuyên gia cho rằng bệnh tiểu đường đang vượt xa hầu hết các bệnh khác trên toàn cầu. Căn bệnh này là mối đe dọa đáng chú ý đối với con người và hệ thống y tế.
Trước đó, theo một báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố năm 2020, chi phí liên quan đến béo phì khiến toàn thế giới tiêu tốn khoảng 2.000 tỷ USD mỗi năm. Trong số đó, chi phí y tế chiếm khoảng 7% (tương đương 140 tỷ USD) và chi phí kinh tế do mất năng suất lao động chiếm khoảng 3,3% (680 tỷ USD).
Chính vì vậy, những công trình nghiên cứu của GS Jens Juul Holst có đóng góp quan trọng trong việc điều trị căn bệnh tiểu đường, béo phì… Những hiểu biết quan trọng liên quan đến quá trình nội tiết của GLP-1 đã đặt nền móng cho việc điều trị nhiều loại bệnh như tiểu đường loại 2, béo phì, hội chứng ruột ngắn, có tác động tích cực đến hơn 100 triệu người mắc bệnh tiểu đường loại 2, hơn 1 tỷ người mắc bệnh béo phì và hơn 3 triệu người mắc hội chứng ruột ngắn. Trong năm 2023, đã có hơn 20 triệu liều thuốc GLP được sử dụng trên toàn cầu, với tỷ lệ tăng ấn tượng 6,7%...
GS Jens Juul Holst phát biểu tại Lễ trao giải VinFuture 2023. Ảnh: VFP
Một điều thú vị là sau khi được vinh danh tại VinFuture, giải thưởng do tỷ phú Phạm Nhật Vượng và phu nhân đồng sáng lập, GS Jens Juul Holst tiếp tục lọt vào danh sách Top 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới trong lĩnh vực sức khỏe năm 2024.
Gần 1 năm sau khi được vinh danh tại VinFuture 2023, GS Jens Juul Holst cho biết, ông rất phấn khởi khi thấy cộng đồng quốc tế công nhận GLP-1 là bước tiến đột phá. Trong đó, VinFuture là một trong những giải thưởng quốc tế đầu tiên vinh danh công trình này.
" Giải thưởng có ý nghĩa rất lớn đối với một bác sĩ như tôi. Bản thân tôi vẫn cảm thấy khó tin khi nghĩ đến việc mình đã giúp tạo ra bước thay đổi lớn trong sức khỏe cộng đồng. Điều đó thật kỳ diệu! Đặc biệt, tôi rất vui mừng khi ngày càng nhiều người trên thế giới được điều trị bằng các thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 (GLP-1 RA). Sự phát triển nhanh chóng của liệu pháp này hứa hẹn mang đến bước đột phá lớn trong việc điều trị béo phì và tiểu đường", GS Jens Juul Holst chia sẻ.
GS Joel Habener, GS Dan Drucker, PGS Svetlana Mojsov và GS Jens Juul Holst được vinh danh ở hạng mục “Người tiên phong” trong Top 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới lĩnh vực sức khỏe năm 2024. Ảnh: Time
Ông Jens Juul Holst cho biết, sự quan tâm của công chúng đối với nghiên cứu GLP-1 đã tạo ra nhiều cơ hội để ông chia sẻ những tiến bộ mới nhất. Số lượng người mắc béo phì và tiểu đường tuýp 2 ở nhiều nước đang gia tăng, điều này sẽ dẫn đến tỷ lệ bệnh tim mạch và tử vong ngày càng cao. Dù vậy, theo ông, giờ đây chúng ta đã có những phương pháp để thay đổi tình hình. Câu hỏi cấp bách là làm thế nào để thêm nhiều người có cơ hội được tiếp cận với liệu pháp điều trị này?
"Chúng tôi vẫn còn rất nhiều việc phải làm phía trước"
Dù được vinh danh tại nhiều giải thưởng, GS Jens Juul Holst và các cộng sự vẫn đang miệt mài nghiên cứu liên quan đến điều trị bệnh tiểu đường và béo phì. Ảnh: VFP
Việc ứng dụng rộng rãi các thuốc GLP-1 RA hiện nay vẫn còn gặp một số trở ngại, như chi phí cao và tình trạng thiếu hụt cung ứng các dược chất này. Đây là một trong những chủ đề chính mà GS Jens Juul Holst đang làm việc để các chính phủ, cơ quan y tế và công ty dược phẩm hiểu rằng họ cần hợp tác để tìm giải pháp.
Còn trong phòng thí nghiệm, GS Jens Juul Holst và các cộng sự đang nghiên cứu về phẫu thuật giảm cân hay phẫu thuật chuyển hóa trong thời gian dài, với các phương pháp như cắt tạo hình dạ dày hình ống và phẫu thuật nối tắt dạ dày. Cả hai phương pháp này đều liên quan đến sự sản xuất và giải phóng hormone GLP-1.
Không nghi ngờ gì nữa, lý do chúng ta giảm cân sau các cuộc phẫu thuật trên xuất phát từ việc sản sinh một lượng lớn các hormone đường tiêu hoá, bao gồm GLP-1 và một hormone khác có tên là PYY.
"Chúng tôi đang cố gắng tìm hiểu cơ chế dẫn đến sự giải phóng lượng lớn các hormone trên, nhằm tìm cách kích thích để cơ thể con người tự sản xuất các hormone này thông qua chế độ dinh dưỡng hoặc bằng các dược chất, nhằm hạn chế số lượng bệnh nhân phải can thiệp bằng phương pháp phẫu thuật. Đây là cách tiếp cận song song với liệu pháp điều trị béo phì và tiểu đường.
Chúng tôi có những mô hình tuyệt vời và đang cố gắng chuyển đổi chúng thành các loại thuốc, nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm phía trước", GS Jens Juul Holst tiết lộ về dự định sắp tới.
"Thật kinh ngạc khi được gặp gỡ và trao đổi với GS Gurdev Singh Khush, GS Võ Tòng Xuân"
GS Jens Juul Holst bày tỏ niềm vui khi được gặp gỡ những nhà khoa học xuất sắc tại VinFuture. Ảnh: MH
GS Jens Juul Holst chia sẻ, đối với ông, điều tuyệt vời nhất khi tham giải thưởng VinFuture là cơ hội được gặp gỡ những người có đóng góp xuất sắc, chẳng hạn như GS Susan Solomon, nhà khoa học phát hiện cơ chế gây ra lỗ thủng tầng ozone Nam Cực.
"Ngoài ra, thật đáng kinh ngạc khi được gặp gỡ và trao đổi với những nhà khoa học đã phát triển và nhân rộng giống lúa kháng bệnh ( GS Gurdev Singh Khush và cố GS Võ Tòng Xuân – PV), góp phần giải quyết vấn đề an ninh lương thực toàn cầu.
Những nhà phát minh ra giải pháp sản xuất năng lượng xanh bằng pin mặt trời và lưu trữ bằng pin lithium-ion cũng là người hùng mang đến cuộc sống tiện nghi cho hàng triệu người. Gặp gỡ họ là trải nghiệm ý nghĩa, giúp tôi mở rộng tầm nhìn và thấy được sức mạnh to lớn của khoa học và công nghệ trong việc thay đổi cuộc sống của hàng triệu người", GS Jens Juul Holst bộc bạch.
Sau VinFuture, khám phá về GPL-1 tiếp tục đạt được hàng loạt giải thưởng danh giá , GS Jens Juul Holst nhấn mạnh rằng: "Sự ủng hộ và ghi nhận như Giải thưởng VinFuture không chỉ là động lực to lớn cho các nhà nghiên cứu trong phòng thí nghiệm mà còn góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của các nghiên cứu khoa học. Điều này cũng gửi đi thông điệp rõ ràng đến ngành công nghiệp dược phẩm rằng những nghiên cứu của chúng tôi được đánh giá cao và có tiềm năng ứng dụng thực tế trong cộng đồng".
Nhưng quan trọng hơn, theo ông, những giải thưởng như VinFuture sẽ mở rộng tầm nhìn về thế giới. Bởi vì công việc nghiên cứu không chỉ dừng lại ở phòng thí nghiệm. Những nghiên cứu này sẽ tác động sâu rộng tới cuộc sống, giúp cải thiện sức khỏe cho hàng triệu người.
"Giải thưởng này luôn khích lệ giới khoa học nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện hơn, tạo động lực để chúng tôi tiếp tục nghiên cứu và khám phá", GS Jens Juul Holst cho biết.