Nhiều Tập đoàn BĐS gặp vướng mắc về chính sách pháp luật liên quan quản lý đất đai, trong đó có thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. (Ảnh: TL).
Ách tắc vì tiền sử dụng đất
Hiện nay tại TP. HCM nhiều dự án bất động sản (BĐS) đang vướng mắc trong việc đóng tiền sử dụng đất. Đây là một trong những nguyên nhân khiến các dự án BĐS ách tắc về pháp lý và cấp sổ hồng cho cư dân.
Là chủ đầu tư chuyên xây nhà giá rẻ, ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty Lê Thành chia sẻ, dự án nhà ở xã hội (NƠXH) của doanh nghiệp tuy nằm trong diện được miễn tiền sử dụng đất nhưng cũng bị tắc, không làm thủ tục xin cấp sổ hồng được do... vướng ở khâu xác định tiền sử dụng đất.
Bởi theo quy định, NƠXH được miễn tiền sử dụng đất, nhưng giấy giao đất lẽ ra nên ghi rõ "doanh nghiệp được miễn tiền sử dụng đất" lại ghi "doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính (nếu có). Chính điều này mà doanh nghiệp làm NƠXH không được miễn tiền sử dụng đất.
Còn ông Bùi Xuân Huy, Tổng Giám đốc Tập đoàn Novaland cho biết, doanh nghiệp của ông đang thực hiện hơn 40 dự án nhà ở tại TP. HCM và gặp nhiều vướng mắc về chính sách pháp luật liên quan quản lý đất đai, trong đó có thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà cho khách hàng.
Có nhiều trường hợp đã thực hiện nghĩa vụ tài chính nhưng vẫn chưa được giải quyết. Chủ yếu là các dự án đã bàn giao cho cư dân sinh sống 2 - 3 năm nhưng người dân vẫn chưa được cấp sổ hồng.
Ở Tập đoàn Hưng Thịnh, ông Trần Quốc Dũng, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn chia sẻ, công ty có 13 dự án, tương đương 8.791 căn hộ chưa được Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cấp sổ hồng vì hầu hết bị vướng ở khâu xác định tiền sử dụng đất.
Ông Dũng cho biết, trước đây khâu tính tiền sử dụng đất do Sở Tài chính phụ trách, nhưng từ năm 2014, công tác này được giao Sở TN&MT TP. HCM lập kế hoạch định giá đất và tổ chức thực hiện. Từ đó, hầu hết hồ sơ tính tiền sử dụng đất kéo dài nhiều năm vẫn chưa được giải quyết hoặc bị yêu cầu bổ sung nhiều lần.
Vị lãnh đạo Tập đoàn này đơn cử có những dự án thẩm định giá đất từ năm 2015, Sở TN&MT đã nhiều lần trình phương án giá đất lên Hội đồng thẩm định giá đất thành phố, song đến nay vẫn chưa được duyệt thông qua.
Có những dự án, chủ đầu tư đã chủ động tạm nộp hơn 168 tỷ đồng tiền sử dụng đất, tức 50% giá đất theo phương án đề xuất của Sở TN&MT. Tuy nhiên, phần nghĩa vụ tài chính còn lại đến nay vẫn chưa được giải quyết.
Phương án giải quyết nào?
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP. HCM, có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên, chẳng hạn như: quy trình thủ tục quá nhiêu khê, quy định pháp luật chồng chéo, vướng mắc trong công tác thanh tra việc quản lý, sử dụng đất và rà soát cổ phần hóa doanh nghiệp, vướng xác định tiền sử dụng đất trong khi đây không phải lỗi của chủ đầu tư và người dân.
Tại TP. HCM có rất nhiều dự án rơi vào tình trạng “nợ” sổ hồng mặc dù chủ đầu tư đã nỗ lực phối hợp với cơ quan Nhà nước. Thực tế, nhiều dự án đã hoàn thành thủ tục pháp lý, có dự án đã triển khai công tác định giá đất gần 5 năm nay, chủ đầu tư đã hoàn tất việc tạm nộp tiền sử dụng đất 3 - 4 năm nhưng vẫn đang tiếp tục phải chờ cấp sổ.
Nhận định hệ quả của việc tắc tiền sử dụng đất, theo ông Châu, người dân sẽ không được cấp sổ hồng, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người mua nhà và của cả doanh nghiệp. Bởi lẽ khi có sổ hồng thì doanh nghiệp mới thu được 5% còn lại sau khi bàn giao nhà ở, nếu chậm ngày nào doanh nghiệp khó khăn ngày đó vì áp lực dòng vốn rất lớn. Bên cạnh đó, người dân khiếu kiện, thậm chí tập trung căng băng rôn, khiếu nại gay gắt ở các dự án, ảnh hưởng đến uy tín của chủ đầu tư.
Kiến nghị hướng giải quyết cho các dự án bị ách tắc ở khâu tính tiền sử dụng đất, lãnh đạo Tập đoàn Novaland cho rằng, đối với các dự án chưa được định giá, UBND TP. HCM và các sở ngành sớm xem xét định giá làm cơ sở để chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính. Trên cơ sở đó, chủ đầu tư nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho dân cư.
Đối với các dự án chủ đầu tư đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính, nhưng người dân chưa được xét cấp sổ đỏ, đơn vị quản lý nhanh chóng xem xét, giải quyết để sớm ổn định đời sống cho cư dân. Trường hợp các cơ quan kiểm toán, thanh tra đề xuất đóng tiền sử dụng đất bổ sung, doanh nghiệp cam kết sẽ thực hiện để sớm giải quyết các vấn đề tắc sổ hồng gây bức xúc cho cư dân.
Ông Trần Văn Thạch, Phó giám đốc Sở TN&MT TP. HCM thừa nhận, công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà cho các dự án trên địa bàn thành phố thời gian qua bị tắc nghẽn khá dài.
Tuy nhiên, ông Thạch cho hay, những vướng mắc phổ biến trong quá trình cấp sổ hồng không chỉ ách tắc ở khâu tính tiền sử dụng đất mà còn nằm ở nghĩa vụ bổ sung (do dự án có sự điều chỉnh khác với ban đầu), hoặc là vướng đất công xen cài, vướng tài sản có nguồn gốc công sản...
Ông Thạch cho hay, hiện có khoảng 300 dự án trong danh mục bị vướng, trong 6 tháng đầu năm 2020 đã giải quyết được vướng mắc của 38 dự án, sắp tới khoảng 50 dự án sẽ trình UBND TP. HCM để thông qua.
“Với những trường hợp vướng mắc trong phạm vi thành phố xử lý được, các sở ngành đều có tham mưu, đề xuất UBND TP. HCM hướng giải quyết. Những trường hợp vượt thẩm quyền của thành phố sẽ phải kiến nghị ra trung ương”, ông Thạch nói.
Phạm Minh
