Cuộc đàm phán vẫn đang phải đối mặt với những trở ngại đáng kể khi Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và các nước ngoài khối, còn gọi là OPEC+, đã dời cuộc họp ngày 6/4 sang ngày 9/4 để các nước có thêm thời gian đàm phán. Các nước thành viên kỳ vọng đây sẽ là nỗ lực hợp tác chưa từng có và Mỹ sẽ tham gia. Dù vậy, Washington đến nay vẫn chưa đưa ra cam kết nào về việc này.
Các nhà ngoại giao dầu mỏ cũng đang cố gắng tổ chức một cuộc họp các bộ trưởng năng lượng G20, như một phần trong nỗ lực để Mỹ cùng tham gia vào cuộc chiến giá dầu.
Giá dầu thô đã giảm 50% trong năm nay, rơi xuống mức thấp nhất trong 18 năm, do ảnh hưởng kinh tế của đại dịch covid-19 khiến nhu cầu toàn cầu giảm khoảng 1/3. Sự sụp đổ giá quá lớn đến nỗi nó đe dọa cả sự ổn định của các quốc gia đang phụ thuộc vào dầu mỏ, sự tồn tại của các nhà sản xuất dầu đá phiến hàng đầu của Mỹ và đặt ra một thách thức nữa đối với các ngân hàng trung ương.
Ngay cả Cơ quan Năng lượng Quốc tế, đại diện cho các quốc gia tiêu thụ dầu, cũng đang kêu gọi các bên liên quan cần có hành động ngay để cứu vãn tình thế. Và các quan chức dầu mỏ đều biết rằng, nếu không đạt được thỏa thuận cắt giảm nguồn cung theo một trật tự nhất định, thị trường sẽ buộc một số nhà sản xuất phải tạm dừng hoạt động khi lượng lưu trữ trên đất liền và trên biển đã được lấp đầy.
Mục đích của cuộc đàm phán, lần đầu tiên được Tổng thống Trump tiết lộ vào tuần trước, là cắt giảm sản lượng dầu khoảng 10% - mức giảm lớn nhất từ trước đến nay. Giá dầu thế giới ngay lập tức đã có một ngày tăng sốc sau khi Tổng thống Trump đăng dòng trạng thái trên Twitter cá nhân rằng ông hy vọng Ả Rập Saudi và Nga sẽ giảm sản lượng từ 10 - 15 triệu thùng/ngày. Tuy nhiên, sau đó những rắc rối về mặt ngoại giao càng trở nên rõ ràng hơn.
Cùng nhau cắt giảm
Ả Rập Saudi và Nga đều nói rằng họ muốn Mỹ, nhà sản xuất dầu hàng đầu thế giới tham gia cắt giảm lượng dầu khẩn cấp nhằm ngăn chặn sự sụp đổ của giá dầu. Nhưng trái lại, Tổng thống Trump chỉ có những lời lẽ chống đối với OPEC, và đe dọa thuế quan đối với dầu nước ngoài.
Fyodor Lukyanov, người đứng đầu Hội đồng Nga về chính sách đối ngoại và quân sự có liên hệ với Điện Kremlin cho biết: “Nếu Mỹ thông tham gia, thì những vấn đề tồn tại trước đây giữa Nga và Ả Rập Saudi sẽ vẫn còn. Chúng ta cắt giảm mức sản xuất hiện tại, nhưng Mỹ lại tiếp tục tăng cường, không cắt giảm sản lượng thì mọi nỗ lực đều trở nên vô nghĩa”.
Tuy nhiên, trong một cuộc gọi với các nhà lãnh đạo ngành dầu mỏ hôm thứ 6 vừa qua, Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Dan Brouillette đã không đề cập đến khả năng cắt giảm sản lượng của Mỹ.
Alexander Dynkin, người đứng đầu Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế tại Moscow, tổ chức cố vấn cho điện Kremlin, cho biết Nga muốn Mỹ dỡ bỏ một số biện pháp trừng phạt như một sự thỏa hiệp.
Nga và Ả Rập Saudi đã tranh cãi công khai vào cuối tuần qua khi cả 2 không đạt được thỏa thuận chung về việc cắt giảm.
Tuy nhiên, trong một tín hiệu tích cực khác, Na Uy, quốc gia đã không tham gia bất kỳ sự cắt giảm sản xuất nào từ năm 2002 đã thông báo cuối tuần qua rằng, họ sẵn sàng tham gia thỏa thuận cắt giảm sản lượng. Bộ trưởng dầu mỏ Iraq cũng cho biết, ông lạc quan về thỏa thuận lần này sẽ sớm đạt được kết quả.
Bất kỳ thỏa thuận nào cũng sẽ đòi hỏi sự nhanh nhẹn trong ngoại giao tại thời điểm này khi các quốc gia đang dành phần lớn nguồn lực để chống lại đại dịch covid-19. Đây cũng là một trận chiến ý chí giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin, Hoàng tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman và Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Giá dầu thơ Brent tăng gần 40% vào tuần trước
Tại cuộc họp báo hôm thứ 7 tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết: "Kể cả phải áp thuế đối với dầu từ bên ngoài, tôi phải làm gì đó để bảo vệ hàng chục nghìn nhân viên năng lượng và các công ty đã tạo tất cả những công việc này, thậm chí ngay cả khi ông dự đoán rằng Ả Rập Saudi và Nga sẽ đi đến thỏa thuận”.
“Có vẻ như điều gì đó sẽ xảy ra", Adam Crisafulli, người sáng lập của Vital Knowledge, cho biết hôm chủ nhật. "Ả Rập Saudi và Nga đang duy trì sự đối đầu trong vấn đề dầu mỏ, nhưng gần như mọi nhà sản xuất trên thế giới đều mong mỏi các bên hãy hành động để giải quyết vấn đề. Ngay cả với các quốc gia như Canada và Na Uy, những nước vốn không ủng hộ việc can thiệp nguồn cung toàn cầu, giờ đây dường như cũng sẵn sàng hợp tác. Có thể không phải 10 triệu thùng mỗi ngày sẽ được cắt giảm, nhưng một vài hành động tích cực rất có thể sẽ xảy ra vào cuối tuần này”, Adam Crisafulli nói thêm.
Tuy nhiên, ngay cả khi đạt được thỏa thuận, nhiều ý kiến cho rằng giá sẽ vẫn ở mức thấp trong thời gian dài nữa, do nhu cầu bị ảnh hưởng nghiêm trọng chưa từng có vì covid-19 gây ra.
Trước đó, cuộc họp tổ chức hồi tháng 3 cũng đã kết thúc mà không có thỏa thuận nào, sau khi Nga từ chối mức cắt giảm 1,5 triệu thùng mỗi ngày mà Ả Rập Saudi đề xuất, trong một nỗ lực giúp giảm đà giảm của giá dầu do sự bùng phát của covid-19. Điều này đã khởi đầu một cuộc chiến giá cả giữa hai cường quốc dầu mỏ.
