Chiều ngày 25-11, Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cùng các đơn vị liên quan tổ chức Diễn đàn "Ứng dụng khoa học, công nghệ trong dự báo và cảnh báo sớm thiên tai".
Diễn đàn "Ứng dụng khoa học, công nghệ trong dự báo và cảnh báo sớm thiên tai"
Theo báo cáo từ Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, từ đầu năm 2025 đến nay, thiên tai diễn ra dồn dập, khốc liệt, trên phạm vi rộng, mang nhiều yếu tố bất thường, vượt mức lịch sử.
Áp thấp nhiệt đới di chuyển nhanh hơn, sắp mạnh thành bão giật tới cấp 12, hướng vào đâu?ĐỌC NGAYTrong đó, đã có 19 cơn bão, áp thấp nhiệt đới trên biển Đông (14 cơn bão và 5 áp thấp nhiệt đới), chỉ kém kỷ lục năm 2017 là 1 cơn (năm 2017 xuất hiện 20 cơn bão, áp thấp nhiệt đới trên biển Đông).
Hiện nay, áp thấp nhiệt đới đang hoạt động trên vùng biển Philippines, khả năng đi vào biển Đông và trở thành cơn bão số 15.
Các cơn bão (số 5, số 9, số 10, số 11, số 13) di chuyển rất nhanh, cường độ rất mạnh, trái quy luật khi đầu mùa đổ bộ vào Trung Bộ (bão số 3, bão số 5) và những tháng cuối năm vẫn đổ bộ vào khu vực Bắc Bộ (bão số 9, bão số 11); 3 cơn bão rất mạnh đổ bộ vào đất liền khu vực miền Trung.
Mưa lớn cực đoan, lũ vượt lịch sử trên 13 tuyến sông, ngập lụt nhiều nơi
Mưa lớn cực đoan, lũ vượt lịch sử trên 13 tuyến sông khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ (sông Cầu, sông Thương, sông Trung, sông Bằng, sông Cà Lồ, sông Lô, sông Bưởi, sông Cả, sông Bồ, sông Thu Bồn, sông Ba, sông Kỳ Lộ, sông Dinh Ninh Hòa); ngập lụt rất nghiêm trọng tại các đô thị, vùng trũng thấp, nhất là tại TP Hà Giang, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Hà Nội, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa,...
Nhiều khu vực trong thời gian ngắn phải hứng chịu tất cả các đợt thiên tai trên dẫn đến hình thái thiên tai kép bão chồng bão, lũ chồng lũ, lũ quét, sạt lở đất, nhất là tại các tỉnh miền núi, trung du Bắc Bộ, Trung Bộ, đe dọa nghiêm trọng đến an toàn các công trình phòng, chống thiên tai, cơ sở hạ tầng, nhất là hệ thống giao thông, viễn thông, điện lực, đê điều, hồ đập,… đặc biệt đã gây thiệt hại rất nghiêm trọng về người và tài sản của người dân.
Tính đến ngày 24-11-2025, thiên tai trên cả nước đã làm 409 người chết, mất tích, 727 người bị thương. Tổng thiệt hại ước tính trên 85.099 tỉ đồng.
Ông Nguyễn Tôn Quân, Phó Trưởng phòng Quản lý thiên tai cộng đồng và Truyền thông (Cục Quản lý Đê điều và Phòng, chống thiên tai), cho biết: Trung bình giai đoạn 2006-2025, thiên tai làm 314 người chết và mất tích mỗi năm; thiệt hại kinh tế tương đương 1-1,5% GDP.
Theo TS Cao Đức Phát, nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ Cộng đồng Phòng, tránh thiên tai, năm qua, Việt Nam liên tiếp hứng chịu nhiều trận bão, lũ trên diện rộng với mức độ nghiêm trọng và nhiều chỉ số mang tính lịch sử.
Trong ứng phó thiên tai, công tác dự phòng luôn đóng vai trò then chốt mà trước hết là năng lực giám sát, dự báo và cảnh báo sớm. Các địa phương, trong đó có miền Bắc, cần nghiên cứu xây dựng mô phỏng rủi ro ngập lụt và sạt lở theo từng vùng, từng cấp độ, từng bước hoàn thiện để phục vụ cảnh báo chủ động.
Khi cả nước đang hướng về miền Trung để hỗ trợ đồng bào vượt qua khó khăn, TS Cao Đức Phát cho rằng đây cũng là thời điểm cần suy nghĩ sâu hơn về việc ứng dụng khoa học kỹ thuật để xây dựng các mô phỏng cảnh báo cụ thể: Mưa 300 mm, 500 mm hay 700 mm sẽ gây ngập đến đâu; trong tình huống mất điện, mất sóng, cán bộ cơ sở vẫn có thể dựa vào thông tin đầu vào để hướng dẫn người dân chủ động ứng phó.
