Đề xuất cho ngân hàng được cưỡng chế tài sản khi xử lý nợ xấu

Đại biểu Quốc hội đề xuất bổ sung cơ chế cưỡng chế hành chính khi bên bảo đảm cố tình cản trở, không hợp tác bàn giao tài sản để xử lý nợ xấu. Ảnh minh họa: Lê Quân.

Sáng 29/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng.

Góp ý về dự án Luật này, đại biểu Huỳnh Thị Phúc (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng dự thảo đã luật hóa tương đối đầy đủ trình tự thực hiện quyền thu giữ tài sản bảo đảm của tổ chức tín dụng (TCTD), tổ chức mua bán, xử lý nợ trong trường hợp xử lý nợ xấu, xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu.

Tuy nhiên, dự thảo vẫn thiếu cơ chế cưỡng chế hành chính khi bên bảo đảm cố tình cản trở, không hợp tác trong việc bàn giao tài sản. Do đó, bà Phúc cho rằng cần bổ sung quy định này để rút ngắn thời gian xử lý, giảm chi phí và bảo đảm hiệu lực thi hành trên thực tế.

Ngoài ra, đại biểu Quốc hội cũng đề xuất cần có quy định khuyến khích phát triển thị trường mua bán nợ, là một "mảnh ghép" còn thiếu trong hệ sinh thái xử lý nợ xấu hiện nay. Trong bối cảnh nợ xấu có xu hướng gia tăng, bà Phúc cho rằng việc bổ sung quy định liên quan hoạt động mua bán nợ là cần thiết, nhằm thúc đẩy hình thành quỹ đầu tư vào nợ xấu và đơn giản hóa thủ tục cho các thương vụ mua bán quy mô lớn.

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu). Ảnh: Quochoi.vn.

Cũng liên quan nội dung này, đại biểu Trần Thị Thu Đông (đoàn Bạc Liêu) cho biết dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) đã khẳng định quyền thu giữ tài sản bảo đảm của TCTD và tổ chức mua bán, xử lý nợ, trên cơ sở thỏa thuận hợp đồng, tôn trọng tự do dân sự.

Tuy nhiên, dự thảo Luật vẫn thiếu cơ chế giám sát khi tiến hành thu giữ tài sản bảo đảm. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung quy định về việc cần có sự giám sát, chứng kiến của đại diện chính quyền địa phương và cơ quan tư pháp trong trường hợp TCTD, tổ chức mua bán, xử lý nợ thu giữ tài sản có tranh chấp.

Tương tự, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) ủng hộ quan điểm có vay có trả và vay thì phải có tài sản bảo đảm. Trong bất kỳ trường hợp nào, nếu khách hàng và TCTD đã có hợp đồng thỏa thuận về xử lý tài sản bảo đảm thì khi khách hàng không còn điều kiện để trả nợ, ngân hàng có quyền phát mại tài sản.

Tuy nhiên, đại biểu đề nghị về phía các TCTD, cán bộ tín dụng có tiêu cực trong quá trình cho vay phải bị xử lý nghiêm theo quy định. Ông Hòa nêu ví dụ thời gian qua có nhiều trường hợp ngân hàng cho vay có tài sản bảo đảm, nhưng giá trị tài sản chỉ khoảng 1 tỷ đồng nhưng cán bộ ngân hàng cho vay đến 1,5 tỷ.

Trường hợp này khi thành nợ xấu, ngân hàng phát mại tài sản chỉ thu về được 1 tỷ đồng. Do đó, đại biểu nhấn mạnh phải quy định chặt chẽ trách nhiệm của tổ chức tín dụng, cán bộ ngân hàng trong hoạt động tín dụng.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) nêu ý kiến về nội dung quy định trường hợp bên bảo đảm không hợp tác hoặc không có mặt theo thông báo của TCTD, tổ chức mua bán, xử lý nợ, đại diện UBND cấp xã nơi tiến hành thu giữ tài sản bảo đảm tham gia chứng kiến và ký biên bản thu giữ tài sản bảo đảm.

Ông cho rằng quy định này chưa phù hợp với Luật Tổ chức chính quyền địa phương, do Luật không giao trách nhiệm này cho cấp xã, và cán bộ cấp xã cũng không có thẩm quyền cưỡng chế dân sự. Nếu áp dụng quy định này, có thể dẫn đến rủi ro pháp lý trong thực tiễn thi hành.

Theo ông Thông, chỉ nên cho phép thu giữ tài sản bảo đảm trong các trường hợp bên bảo đảm và bên cho vay có thỏa thuận rõ ràng trong hợp đồng, tài sản không bị tranh chấp và đang trong diện hợp pháp thu giữ.

Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị bổ sung quy định cụ thể cơ chế giám sát, quyền khiếu nại của bên bảo đảm.