Lợi nhuận sụt giảm, mảng đầu tư tài chính chững lại
Nửa đầu năm 2025, thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam ghi nhận kết quả kinh doanh đầy biến động, phản ánh sự phân hóa mạnh mẽ giữa các doanh nghiệp. Báo cáo tài chính bán niên của 14 công ty cho thấy phần lớn lợi nhuận sụt giảm so với cùng kỳ năm trước, thậm chí có doanh nghiệp rơi vào tình trạng thua lỗ.
Chỉ bốn cái tên duy trì được tăng trưởng tích cực gồm Bảo Việt Nhân thọ, Shinhan Life, BIDV MetLife và FWD, trong khi đa số còn lại như Prudential, Manulife, Dai-ichi, AIA, Hanwha Life, Chubb Life hay MVI đều ghi nhận mức lợi nhuận sụt giảm mạnh.
Trong đó, AIA và Chubb Life thậm chí ghi lợi nhuận nửa đầu năm lần lượt lao dốc 92% và 99%. Manulife cũng giảm tới 65%, từ 2.127 tỷ đồng xuống còn 737 tỷ đồng. Prudential báo lãi trước thuế 812 tỷ đồng, thấp hơn 26% so với cùng kỳ. Generali lỗ 22 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm trước từng lãi 117 tỷ đồng, trong khi Sun Life tiếp tục ghi nhận khoản lỗ phình to lên 608 tỷ đồng.
Ở chiều ngược lại, một số doanh nghiệp cho thấy sự tăng trưởng lớn về lợi nhuận khi BIDV MetLife ghi nhận lợi nhuận trước thuế tăng gấp gần 4,4 lần, từ 21 tỷ đồng lên 92 tỷ đồng. FWD cũng ghi nhận gần gấp đôi lợi nhuận, trong khi Shinhan Life duy trì mức lợi nhuận tăng trưởng 29%.
Bảo Việt Nhân thọ doanh nghiệp dẫn đầu thị phần với lợi nhuận trước thuế 1.204 tỷ đồng, tăng hơn 55%, đồng thời đảo chiều mảng kinh doanh bảo hiểm từ mức lỗ hơn 1.600 tỷ đồng năm ngoái sang lãi gần 300 tỷ đồng trong nửa đầu 2025.
Nguyên nhân sự sụt giảm lợi nhuận của phần lớn các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ chủ yếu đến từ sự suy yếu ở cả hai mảng cốt lõi là bảo hiểm và tài chính.
Cụ thể, nửa đầu năm 2025, doanh thu phí bảo hiểm của 14 công ty chỉ giảm nhẹ 0,49%, nhưng phần lớn doanh nghiệp đều ghi nhận sự đi xuống. Ngoại lệ là BIDV MetLife tăng 55%, Generali tăng 32%, Shinhan Life tăng 29% và AIA tăng 8%.
Đặc biệt, lợi nhuận gộp từ mảng đầu tư tài chính của toàn ngành bảo hiểm nhân thọ giảm gần 17%, từ 21.547 tỷ đồng xuống 17.937 tỷ đồng chủ yếu đến từ sự sụt giảm của các khoản đánh giá lại tài sản đầu tư và lỗ từ bán chứng khoán.
Đơn cử tại Prudential, mảng tài chính của doanh nghiệp này cho thấy kết quả kém khả quan khi lợi nhuận giảm 37% còn 3.896 tỷ đồng do doanh thu tài chính sụt 35%, lãi chưa thực hiện giảm 79% và hoạt động bán chứng khoán lỗ 291 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm trước lãi 719 tỷ đồng.
Bảo Việt Nhân thọ vẫn đứng đầu ngành về lợi nhuận tài chính với 4.674 tỷ đồng, nhưng giảm gần 4% so với cùng kỳ. Generali cải thiện bảo hiểm song lợi nhuận tài chính vẫn giảm 2% còn 461 tỷ đồng. Shinhan Life có lợi nhuận gộp bảo hiểm tăng 36% nhưng mảng tài chính lại giảm gần 20%.
Điểm hiếm hoi tích cực là BIDV MetLife với sự tăng trưởng đồng đều ở cả hai mảng khi lợi nhuận gộp bảo hiểm tăng gần 160%, tài chính tăng hơn 9% đã giúp lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp này bứt phá mạnh so với năm trước.
Bảo hiểm nhân thọ đón làn gió mới
Trong khi nhiều doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ truyền thống còn loay hoay với bài toán lợi nhuận, thị trường chuẩn bị đón thêm những "tân binh" đáng gờm đến từ khối ngân hàng.
Hồi giữa tháng 7/2025, Bộ Tài chính đã cấp phép cho Techcombank thành lập Công ty Cổ phần Bảo hiểm Nhân thọ Kỹ thương (TCLife) với vốn điều lệ 1.300 tỷ đồng. Techcombank nắm 80% vốn, phần còn lại do các doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái Vingroup góp. Ông Chung Bá Phương giữ vị trí Tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp luật.
Ngành bảo hiểm lấy lại đà tăng trưởng sau giai đoạn khủng hoảngTheo phương án đã được HĐQT thông qua, TCLife đặt mục tiêu có lãi từ năm thứ ba, lợi nhuận ròng 605 tỷ đồng; sau 6 năm, kỳ vọng đạt khoảng 1.195 tỷ đồng, tương ứng tỉ suất sinh lời 23,4%.
Không chỉ Techcombank, VPBank cũng đã được cổ đông thông qua kế hoạch lập công ty bảo hiểm nhân thọ với vốn điều lệ dự kiến 2.000 tỷ đồng tại đại hội thường niên tháng 4/2025.
Theo lãnh đạo VPBank, đây là bước đi chiến lược để xây dựng mô hình tập đoàn tài chính đa ngành.
Trên thực tế, nhiều ngân hàng lớn tại Việt Nam đã và đang sở hữu cổ phần chi phối tại các công ty bảo hiểm. Agribank hiện nắm giữ hơn 52% tại Bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp (ABIC); MB sở hữu 68,37% tại Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Quân đội (MIC); BIDV là cổ đông lớn của BIC, đồng thời thành lập liên doanh BIDV MetLife. VietinBank cũng sáng lập Tổng Công ty Bảo hiểm VietinBank (VBI) từ nguồn vốn nội bộ.
Sự xuất hiện của các "tân binh" ngân hàng với tiềm lực vốn mạnh, kinh nghiệm quản trị rủi ro và tệp khách hàng khổng lồ được dự báo sẽ tạo ra cạnh tranh gay gắt hơn, không chỉ ở mảng hợp tác bancassurance mà còn trên toàn bộ thị trường bảo hiểm nhân thọ.
Theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV), số liệu ước tính từ các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng doanh thu phí bảo hiểm đạt 67.242 tỷ đồng, trong đó phí khai thác mới đạt 11.728 tỷ đồng.
Cũng theo số liệu ước tính từ các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, số lượng hợp đồng hiệu lực đạt hơn 11,7 triệu, tăng 1,06% so với cùng kỳ.
Tổng tài sản toàn ngành đạt 910.829 tỷ đồng, tăng 10,74%, với 787.000 tỷ đồng được đầu tư trở lại nền kinh tế, tăng 10,25%. Vốn chủ sở hữu và vốn điều lệ của các doanh nghiệp đều ghi nhận mức tăng trưởng ổn định lần lượt là 5,33% và 1,32%
Cũng trong thời gian này, chi trả quyền lợi bảo hiểm ước đạt 27.468 tỷ đồng, tăng thêm gần 4,4% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy vai trò quan trọng của bảo hiểm nhân thọ trong việc cung cấp sự hỗ trợ kịp thời, giảm thiểu gánh nặng tài chính cho khách hàng trước những rủi ro và biến cố trong cuộc sống.
