Theo công bố của cơ quan quan sát chất lượng không khí IQAir, liên tiếp các ngày trong tháng 10, chỉ số ô nhiễm không khí tại Hà Nội luôn thuộc top đầu thế giới. Thậm chí, sáng 7/10, Hà Nội còn phải nhận “danh hiệu” thành phố ô nhiễm nhất thế giới với chỉ số lên gần 200 - ngưỡng gây hại cho sức khỏe con người.
70% khí thải ô nhiễm từ phương tiện giao thông
Trên thực tế, đây không phải lần đầu những thành phố của Việt Nam bị nêu tên trong danh sách trên. TP.HCM và Hà Nội - 2 đô thị lớn có mật độ dân số cao hàng đầu cả nước - thường xuyên nằm trong top thành phố ô nhiễm nhất hành tinh.
Theo nghiên cứu của Trung tâm Quan trắc Môi trường Miền Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường, vào năm 2023, tại các đô thị lớn, khí thải ô nhiễm môi trường có tới 70% bắt nguồn từ các phương tiện giao thông. Tính đến cuối năm 2023, thống kê cho thấy Việt Nam đang có gần 80,6 triệu ôtô, xe máy, trong đó đại đa số là xe chạy bằng xăng, dầu - những phương tiện bị coi là “ống xả di động” gây ô nhiễm không khí.
 |
| Phương tiện giao thông là tác nhân chính gây ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn. Ảnh: TTXVN. |
Theo TS Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, đây chính là lý do việc giảm thiểu ô nhiễm không khí từ các phương tiện giao thông cần được ưu tiên.
Vị chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của các chính sách đưa xe điện vào sử dụng cho dịch vụ công, phương tiện công cộng; chính sách hạn chế phương tiện xăng, dầu; khuyến khích người dân chuyển sang sử dụng phương tiện giao thông sạch… Ông lấy ví dụ nhiều thành phố trên thế giới từng là tâm điểm ô nhiễm không khí, nay đã cải thiện dần nhờ các chính sách quyết liệt. Đặc biệt, mới đây, Nghị viện châu Âu đã thông qua luật cấm bán ôtô chạy bằng xăng, dầu từ năm 2035…
Tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 876/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan của ngành giao thông vận tải”. Mục tiêu đến năm 2050, 100% phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, bao gồm cả xe cá nhân, xe vận tải công cộng và xe chuyên dụng chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh.
 |
| Việc giảm thiểu ô nhiễm không khí từ các phương tiện giao thông cần được ưu tiên. |
Quyết định này sớm nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của người dân và các chuyên gia về giao thông, môi trường… Đặc biệt, với lượng ôtô, xe máy điện tăng nhanh và liên tục trong thời gian gần đây, giới quan sát nhận định mục tiêu này hoàn toàn có thể thành hiện thực.
Chung tay để phủ sóng xe điện
Đầu tháng 10, VinFast công bố kết quả kinh doanh đạt hơn 9.300 xe bán ra trong tháng 9 và là hãng ôtô bán chạy nhất thị trường, vượt qua các thương hiệu quốc tế đã có thâm niên 20-30 năm tại Việt Nam. Đáng chú ý, danh mục sản phẩm hiện tại của VinFast chỉ có xe điện, do hãng đã dừng hoàn toàn sản xuất xe động cơ đốt trong từ năm 2022.
Nhìn vào những kết quả trên, ông Hoàng Dũng - một người theo dõi thị trường ôtô lâu năm - bày tỏ sự vui mừng không chỉ vì những kỳ tích của thương hiệu Việt, mà còn bởi đây là tín hiệu cho thấy người tiêu dùng ngày càng có niềm tin và ý thức về những lợi ích ôtô điện mang lại cho môi trường.
Ngoài khách hàng cá nhân, nhiều doanh nghiệp ở lĩnh vực vận tải cũng không ngần ngại chuyển đổi từ xe xăng sang các mẫu xe điện để kinh doanh dịch vụ.
“Chúng tôi đang dần đưa xe điện vào dịch vụ, góp phần giúp ngành vận tải hướng tới một bước quan trọng để giảm phát thải khí nhà kính và ô nhiễm không khí. Điều này không chỉ đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường, mà còn tạo ra hình ảnh tích cực về thương hiệu, thu hút khách hàng quan tâm đến những giải pháp bền vững”, ông Nguyễn Văn Định - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc CTCP Én Vàng Quốc Tế - khẳng định.
 |
| Nhiều doanh nghiệp chuyển đổi sang xe điện để kinh doanh dịch vụ. |
Én Vàng cũng là một trong những doanh nghiệp sớm chuyển đổi sang sử dụng xe điện VinFast từ tháng 4/2023 và dự kiến có đội ngũ 500 xe điện vào cuối năm 2024. Bên cạnh Én Vàng là rất nhiều cái tên đang mạnh mẽ chuyển đổi xanh như Lado (Lâm Đồng), Bách Đại Dũng (Hà Tĩnh), taxi MaiLove (Nghệ An) hay mới đây nhất là liên minh 4 hãng taxi lâu đời tại Hà Nội gồm Thanh Nga, Long Biên, Quê Lụa, Bắc Á. Nhiều doanh nghiệp cho rằng xe điện là chìa khóa giúp tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao chất lượng dịch vụ, từ đó tối ưu lợi ích kinh tế.
Đánh giá cao những bước chuyển mình trên, các chuyên gia ngành môi trường cho rằng sự chung tay của người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là “đầu tàu” như VinFast là nền tảng không thể vững chắc hơn trong “cuộc chiến” chống ô nhiễm tại Việt Nam. Đây là hướng đi đúng đắn nhưng cần được thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa.
