Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa ban hành Công văn số 9670 về việc lấy ý kiến của các cơ quan, đơn vị đối với nội dung dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của 5 quy trình vận hành liên hồ chứa (chủ yếu là hồ thủy điện) trên các lưu vực sông Hương, Vu Gia - Thu Bồn, Trà Khúc, Kôn - Hà Thanh, Ba.
Thủy điện Sông Ba Hạ xả lũ kỷ lục trong đợt mưa lũ vừa qua ở miền Trung. Ảnh: NLĐO
Theo dự thảo tờ trình, trong đợt mưa lũ lịch sử vừa qua, nhiều hồ chứa trên 5 lưu vực sông nói trên đã phát huy vai trò cắt, giảm lũ khá rõ rệt, với mức cắt giảm đỉnh lũ từ 3-80% và giảm tổng lượng lũ từ 5-68%.
Tuy vậy, nhiều nơi xuất hiện lũ lịch sử hoặc vượt lịch sử, cho thấy quy trình vận hành liên hồ hiện hành vẫn còn hạn chế, đặc biệt trong điều kiện liên tiếp xuất hiện các trận mưa lớn kéo dài, mưa chồng mưa hoặc lũ kép.
Từ lý do này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất mở rộng thẩm quyền cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong tình huống bất thường, cho phép hạ thấp mực nước hồ xuống dưới mức đón lũ thấp nhất được quy định và không phụ thuộc vào tín hiệu vận hành truyền thống (như mực nước trạm thủy văn hoặc lưu lượng nước về hồ).
Thẩm quyền này áp dụng cả ngoài thời gian mùa lũ nếu có dự báo xuất hiện mưa lớn, lũ lớn hoặc nguy cơ ngập diện rộng ở hạ du, nhằm tạo thêm dung tích phòng lũ, giảm áp lực cho vùng dân cư phía dưới.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng cho phép Chủ tịch UBND tỉnh quyết định sử dụng dung tích từ mực nước dâng bình thường đến mực nước lũ thiết kế hoặc lũ kiểm tra, thường được gọi là dung tích “siêu cao”.
Việc kích hoạt dung tích này chỉ được phép trong tình huống khẩn cấp và trên nguyên tắc bảo đảm an toàn công trình, cân đối giữa yêu cầu cắt, giảm lũ và rủi ro tiềm ẩn đối với thân đập và vùng thượng lưu.
Một nội dung quan trọng khác là làm rõ trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong việc quyết định vận hành hồ theo chỉ đạo của Thủ tướng và hướng dẫn địa phương ứng phó với tình huống mưa lũ đặc biệt.
Bổ sung trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Công Thương chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc vận hành các hồ chứa thủy điện, đặc biệt trong công tác đảm bảo an toàn công trình, an toàn cho nhân dân ở hạ du hồ chứa trong thời gian xảy ra mưa, lũ trên lưu vực.
Bổ sung quy định trách nhiệm của chủ hồ chứa gồm theo dõi tình hình khí tượng, thủy văn. Thực hiện chế độ quan trắc, dự báo, cung cấp thông tin, số liệu và chế độ báo cáo đến các cơ quan, đơn vị, địa phương theo quy định của quy trình này và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan khi có yêu cầu.
