Mỹ 'quay xe' phát tín hiệu hạ nhiệt căng thẳng thương mại với Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu họp báo tại Nhà Trắng. Ảnh: THX/TTXVN

Giữa lúc căng thẳng thương mại Mỹ-Trung leo thang, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 17/10 đã có những phát biểu mang tính hạ nhiệt khi xác nhận sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đồng thời thừa nhận mức thuế 100% mà ông đề xuất áp lên hàng hóa Trung Quốc không phải là một giải pháp lâu dài.

Trong một cuộc phỏng vấn với Fox Business Network, ông Trump cho rằng chính Trung Quốc đã buộc ông phải đưa ra biện pháp cứng rắn này.

Một tuần trước đó, chính quyền Mỹ đã công bố kế hoạch áp thuế bổ sung 100% lên hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ, cùng với các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với tất cả "phần mềm quan trọng" từ ngày 1/11.

Biện pháp này được ông Trump đưa ra sau khi Trung Quốc siết chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, một nhóm nguyên tố quan trọng cho ngành công nghệ toàn cầu mà nước này đang thống trị thị trường.

Bên cạnh việc thừa nhận mức thuế cao như vậy là “không bền vững,” ông Trump còn khẳng định sẽ gặp Chủ tịch Tập Cận Bình tại Hàn Quốc sau hai tuần nữa. Ông cũng tiếp tục phát đi tín hiệu hòa giải bằng cách bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với nhà lãnh đạo Trung Quốc, nhấn mạnh hai bên cần một thỏa thuận công bằng và khẳng định nếu Trung Quốc muốn đối thoại thì "chúng tôi cũng thích đối thoại với Trung Quốc."

Những tuyên bố này đã giúp thị trường chứng khoán Mỹ phục hồi sau nhiều phiên sụt giảm do lo ngại về căng thẳng thương mại giữa hai nước.

Song song với các phát biểu của Tổng thống, những nỗ lực ngoại giao cũng được xúc tiến. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent xác nhận sẽ có cuộc điện đàm với Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong vào ngày 17/10 và có thể sẽ gặp trực tiếp tại Malaysia vào tuần tới để chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo.

Ông Bessent bày tỏ hy vọng rằng tình hình đã "hạ nhiệt" và tin tưởng mối quan hệ giữa hai Tổng thống sẽ đưa mọi việc trở lại đúng hướng.

Quang cảnh cảng hàng hóa tại Thiên Tân, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Tuy nhiên, dù căng thẳng giữa hai nước đã có những diễn biến hạ nhiệt, các tổ chức quốc tế vẫn bày tỏ lo ngại sâu sắc.

Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) Ngozi Okonjo-Iweala đã lên tiếng hối thúc cả Mỹ và Trung Quốc giảm leo thang, cảnh báo rằng sự phân tách của hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể làm giảm tới 7% sản lượng kinh tế toàn cầu trong dài hạn. Bà cho biết WTO hết sức quan ngại và đã đối thoại với quan chức hai nước để khuyến khích giải quyết căng thẳng.

Tại cuộc họp thường niên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB), Tổng Giám đốc IMF Kristalina Georgieva cũng bày tỏ hy vọng hai bên sẽ sớm đạt được thỏa thuận.

Bà cảnh báo việc Trung Quốc cắt nguồn cung đất hiếm sẽ gây "tác động hữu hình" đến tăng trưởng toàn cầu, làm trầm trọng thêm sự bất ổn vốn đã phủ bóng lên nền kinh tế. Bà Georgieva mô tả "sự bất ổn đã trở thành một trạng thái bình thường mới."

Mặc dù có những dấu hiệu hòa giải, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn âm ỉ. Bộ trưởng Tài chính Bessent đã chỉ trích các chính sách kinh tế do nhà nước định hướng của Trung Quốc tại IMF.

Đáp lại, Bộ Thương mại Trung Quốc cáo buộc Mỹ làm suy yếu hệ thống thương mại đa phương và cam kết sẽ tăng cường sử dụng các cơ chế giải quyết tranh chấp tại WTO, đồng thời kêu gọi Mỹ dỡ bỏ các biện pháp đi ngược lại quy tắc của tổ chức này.