Vốn từ lâu được gắn mác an toàn cho người sử dụng, những chiếc xe tự lái được kỳ vọng là tương lai cho giao thông cá nhân, không những tiện lợi mà còn rất an toàn. Thế nhưng, thống kê mới đây của Học viện an toàn đường bộ Mỹ (IIHS) cho thấy sẽ còn rất lâu những chiếc xe tự lái mới đạt được tham vọng ban đầu.
Viễn cảnh người dùng chỉ cần lên xe, thiết lập địa điểm và xe tự lái đã từ lâu được nhiều nhà sản xuất theo đuổi.
Qua dữ liệu thống kê, IIHS phân các vụ tai nạn ra thành 5 nhóm: tai nạn do thiếu quan sát, tai nạn do phỏng đoán sai, tai nạn do quyết định không kịp thời, tai nạn do kĩ năng lái/phương tiện không tốt và tai nạn do người lái không có khả năng điều khiển.
Những chiếc xe tự lái có thể loại bỏ được lỗi quan sát nhờ vào các cảm biến bố trí xung quanh thân xe, chúng cũng loại trừ được trường hợp người lái không có khả năng điều khiển (do sử dụng chất kích thích, rượu bia, buồn ngủ...), dù vậy 3 yếu tố còn lại vẫn sẽ làm khó máy móc và phải cần tới yếu tố con người.
Đơn giản nhất là để tuân thủ luật lệ, các hãng sản xuất sẽ thiết kế để xe tự lái luôn đi đúng luật, đúng làn, đúng tốc độ. Mặc dù vậy, trong nhiều vụ va chạm, để tránh được tai nạn người lái bắt buộc phải phạm luật (như tăng tốc để tránh đâm, đi sang làn đường ngược chiều hoặc bẻ lái xe quay ngược 180 độ).
Một thành viên nhóm nghiên cứu cho hay: "Các nhà thiết kế ưu tiên tuân thủ pháp luật lên hàng đầu, nó đi ngược lại với tính an toàn ban đầu mà xe tự lái hướng tới. Xe tự lái cần đặt tính mạng người trong xe lên hàng đầu từ đó thay đổi cách thức vận hành xe".
An toàn của người ngồi trong xe đang được xếp dưới tính năng tuân thủ luật.
Ngoài vấn đề về luật giao thông, xe tự lái cũng không thể quan sát các yếu tố như tình trạng mặt đường, thời tiết vào trong tính toán. Một người lái xe kinh nghiệm sẽ biết cần phanh sớm hơn khi mặt đường ướt, trơn hay giảm tốc độ ở những khu vực đường không bằng phẳng để tránh tai nạn. IIHS cũng cho hay có rất nhiều tai nạn không mong muốn tới từ tình trạng xe, ví dụ như lốp xe non hơi, nổ lốp...
Đáp lại công bố từ IIHS, liên minh xe tự lái gồm Waymo, Ford cùng Uber cho rằng xe tự lái được thiết kế để hoàn thiện người lái, tránh những sai lầm không đáng có từ người dùng, giảm thiểu tai nạn do rượu bia hay giảm thiểu các vụ tai nạn nói chung do người lái phân tâm khi điều khiển phương tiện.
Theo liên minh các nhà sử dụng xe, nếu tất cả những phương tiện lưu thông trên đường đều là xe tự lái, một mạng lưới ảo sẽ được các xe vẽ nên. Trong trường hợp này, máy tính có thể tự động tính toán khoảng cách các xe, tốc độ để đảm bảo an toàn nhất cho người ngồi bên trong khoang lái. Mặc dù vậy, lượng xe tự lái chưa nhiều đến thế, công nghệ mà nhóm đưa ra cũng chưa được áp dụng vào thực tế trong tương lai gần.
