Camera AI: Lập lại trật tự giao thông

Từ ngày 1-9 đến 3-10, hệ thống camera AI (trí tuệ nhân tạo) ở TP HCM đã ghi nhận 3.143 trường hợp vi phạm. Trong đó, có các lỗi như: vượt đèn đỏ, đi không đúng làn đường, chạy quá tốc độ, không thắt dây an toàn, sử dụng điện thoại khi lái xe...

TP HCM đã triển khai hơn 1.200 camera giám sát trên toàn thành phố, trong đó có 31 camera ứng dụng AI được lắp đặt tại các giao lộ ở khu vực trung tâm như: Điện Biên Phủ - Lê Quý Đôn, Điện Biên Phủ - Trần Quốc Thảo, Điện Biên Phủ - Trương Định, Nguyễn Thị Minh Khai - Mạc Đỉnh Chi, Nguyễn Thị Minh Khai - Pasteur...

Bắt đầu ghi hình và phạt nguội từ ngày 1-9, hệ thống camera AI được kỳ vọng sẽ góp phần xóa bỏ các điểm đen giao thông, giảm tải công việc cho lực lượng chức năng và nâng cao hiệu quả, tính minh bạch trong xử lý vi phạm.

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Người Lao Động ngày 9-10, tại giao lộ Hai Bà Trưng - Võ Thị Sáu (phường Tân Định), một trong những nơi được lắp camera AI, tình hình giao thông đã có chuyển biến tích cực. Nếu trước đây, cảnh xe máy lấn làn, nối đuôi nhau chạy ngược chiều là hình ảnh quen thuộc vào giờ cao điểm, thì nay tình trạng này đã giảm hẳn.

Tương tự, trên đường Võ Thị Sáu (đoạn qua Công viên Lê Văn Tám), tình trạng xe máy leo vỉa hè vốn phổ biến mỗi khi ùn tắc, bất chấp sự có mặt của CSGT, nay cũng đã giảm đáng kể. Hiện chỉ còn lác đác vài trường hợp vi phạm, phần lớn là tài xế xe công nghệ.

Tại giao lộ Pasteur - Nguyễn Thị Minh Khai, trật tự giao thông cũng được cải thiện, không còn tình trạng vượt đèn đỏ để rẽ trái. Tuy nhiên, ở các giao lộ trên đường Điện Biên Phủ với Trần Quốc Thảo hay Lê Quý Đôn, vẫn còn nhiều người đi xe máy không đội mũ bảo hiểm, sử dụng điện thoại khi lái xe.

Lỗi dừng xe quá vạch quy định khi chờ đèn đỏ vẫn còn rất phổ biến. Thấy người vi phạm, một số người đi đường đã chủ động nhắc nhở nhau về sự hiện diện của camera phạt nguội và khuyên nhau đi đứng cho cẩn thận.

Sự thay đổi trong ý thức người tham gia giao thông là có thật. Chị Phan Thị Thương (26 tuổi, ngụ phường Bình Thạnh) chia sẻ hơn 1 tháng nay, dù đường đông đến đâu chị cũng không dám leo vỉa hè vì sợ bị phạt nguội. "Lương tháng của tôi chỉ 9 triệu đồng, bị phạt nữa thì không biết lấy tiền đâu đóng tiền trọ, ăn uống" - chị Thương nói.

Để bảo đảm hiệu quả, hình ảnh từ 31 camera AI có độ nét cao được truyền trực tiếp về Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị TP HCM. Tại đây, lực lượng chức năng chia ca túc trực 24/7 để theo dõi và xử lý kịp thời các vi phạm.

Hình ảnh camera AI bắt lỗi người vi phạm. Ảnh: ANH VŨ

Đại diện Phòng CSGT (PC08), Công an TP HCM đánh giá, 31 camera AI bước đầu đã phát huy hiệu quả khi có khả năng tự động phát hiện, ghi nhận các hành vi vi phạm, thậm chí xử lý nhiều lỗi cùng lúc.

Khi một vi phạm được ghi nhận, hệ thống sẽ tự động phân tích các thông tin liên quan như biển số, chủng loại, màu sơn xe và thông tin chủ phương tiện. Dựa trên dữ liệu này, CSGT sẽ rà soát, đối chiếu và cập nhật thông tin lên hệ thống tra cứu phạt nguội trong vòng 10 ngày làm việc. Thời gian người vi phạm nhận được thông báo sẽ phụ thuộc vào đơn vị chuyển phát.

Sau khi nhận quyết định, người vi phạm có trách nhiệm nộp phạt đúng thời hạn quy định qua Kho bạc Nhà nước hoặc các kênh thanh toán điện tử.

So với trước đây, hệ thống camera giám sát cũ đòi hỏi cán bộ kỹ thuật phải trích xuất hình ảnh thủ công từ máy chủ khi có yêu cầu, gây mất nhiều thời gian và công sức.

Đại diện PC08 cũng cho biết trong thời gian tới, hệ thống camera AI sẽ tiếp tục được mở rộng. Trọng tâm là tăng độ phủ sóng đến các tuyến đường ở khu vực ngoại thành và các trục giao thông mới. Song song đó, một ứng dụng di động sẽ được phát triển để người dân có thể tra cứu vi phạm, nộp phạt trực tuyến và phản ánh tình hình giao thông một cách nhanh chóng, thuận tiện.

"Sự hiện diện của hệ thống camera AI sẽ từng bước điều chỉnh hành vi và góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của người tham gia giao thông. Thực tế cho thấy tại những khu vực có camera, nhiều hành vi vi phạm phổ biến trước đây đã giảm rõ rệt" - đại diện PC08 thông tin.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Đào Thị Bích Liên, Văn phòng Luật sư Hà Hải và Cộng sự, nhận định hệ thống camera AI mang lại nhiều lợi ích. Việc giám sát bằng công nghệ giúp giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp giữa CSGT và người dân, hạn chế tranh cãi tiêu cực. Người dân cũng tin tưởng hơn vào sự công bằng, minh bạch khi bằng chứng vi phạm được ghi nhận khách quan, có thể kiểm chứng.

Thực tế, việc giám sát 24/7 tạo ra cơ chế tự điều chỉnh hành vi hiệu quả. Khi biết mọi hành động đều bị ghi lại, người tham gia giao thông có ý thức kiểm soát bản thân tốt hơn, nhiều người thừa nhận sợ camera hơn sợ CSGT. Đây là chuyển biến tâm lý tích cực, khi thói quen tuân thủ luật pháp dần thay thế nỗi sợ bị xử phạt trực tiếp.

Tuy nhiên, bà Liên cũng lưu ý rằng bên cạnh việc mở rộng hệ thống giám sát, cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức pháp luật. Đồng thời, việc tiếp tục cải thiện hạ tầng giao thông để giải quyết các điểm nghẽn cũng là yếu tố then chốt.

"Camera AI không chỉ là công cụ quản lý mà còn góp phần quan trọng hình thành ý thức tự giác và xây dựng văn hóa giao thông văn minh" - bà Liên nhấn mạnh.