DeepSeek là gì mà đang khiến cả thế giới nói tới

Mô hình AI mới này được phát triển bởi DeepSeek, một công ty khởi nghiệp mới ra đời cách đây một năm. Theo CNN, bằng cách nào đó, DeepSeek đã tạo ra bước đột phá mà nhà đầu tư công nghệ nổi tiếng Marc Andreessen đã gọi là "khoảnh khắc Sputnik của AI".

R1 gần như có thể sánh ngang với khả năng của các đối thủ nổi tiếng hơn nhiều như GPT-4 của OpenAI và Gemini của Google, nhưng với chi phí phát triển chỉ bằng một phần nhỏ.

Công ty này cho biết họ chỉ chi 5,6 triệu USD để cung cấp năng lượng cho mô hình AI cơ bản của mình. Để so sánh, các công ty công nghệ của Mỹ đã phải chi tới hàng trăm triệu USD, thậm chí hàng tỷ USD cho công nghệ AI của họ.

CNN cho biết có một điều còn gây sốc hơn nữa là việc Mỹ đã nỗ lực hạn chế nguồn cung cấp chip AI công suất cao cho Trung Quốc trong nhiều năm, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia. Điều đó đồng nghĩa DeepSeek được cho là có thể phát triển được mô hình AI chi phí thấp của mình trên các chip AI có công suất tương đối thấp.

DeepSeek là gì?

Công ty này được thành lập vào cuối năm 2023 bởi nhà quản lý quỹ phòng hộ Trung Quốc Liang Wenfeng. Đây là một trong số hàng chục công ty khởi nghiệp đã xuất hiện trong những năm gần đây để tìm kiếm khoản đầu tư lớn nhằm đón đầu làn sóng AI khổng lồ - vốn đã đưa ngành công nghệ lên một tầm cao mới.

Và Liang đã trở thành Sam Altman của Trung Quốc. High-Flyer, quỹ phòng hộ của ông, tập trung vào phát triển AI.

Giống các công ty khởi nghiệp AI khác, DeepSeek đã phát hành nhiều mô hình AI có tính cạnh tranh khác nhau trong năm qua và đã thu hút được sự chú ý của ngành.

DeepSeek là một công ty AI đến từ Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

Mô hình V3 đã giúp công ty này được biết đến rộng rãi hơn. Tuy nhiên, mô hình R1, được ra mắt vào tuần trước, đã thu hút được sự chú ý lớn trong tuần này. Công ty mới chỉ tiết lộ về mô hình này vào cuối năm ngoái.

Công ty này đã tiết lộ với tờ Wall Street Journal về chi phí hoạt động thấp đáng kinh ngạc của mình. Với mã nguồn mở của R1, các công ty khác cũng có thể thử nghiệm và phát triển dựa trên mô hình này để cải thiện nó.

Ứng dụng DeepSeek đã tăng vọt trên bảng xếp hạng cửa hàng ứng dụng, vượt qua ChatGPT vào hôm 27/1 với gần 2 triệu lượt tải xuống.

Tại sao DeepSeek lại khiến Phố Wall quan ngại?

AI là một công nghệ ngốn điện và tốn kém - đến mức các nhà lãnh đạo công nghệ quyền lực nhất của Mỹ đang mua lại các công ty điện hạt nhân để cung cấp nguồn điện cần thiết cho các mô hình AI của họ.

Tuần trước, Meta cho biết họ sẽ chi hơn 65 tỷ USD trong năm nay cho việc phát triển AI. Năm ngoái, Sam Altman, Giám đốc điều hành của OpenAI, cho biết ngành công nghiệp AI sẽ cần hàng nghìn tỷ USD đầu tư để hỗ trợ phát triển các chip cần thiết để cung cấp năng lượng cho các trung tâm dữ liệu ngốn điện chạy các mô hình phức tạp của ngành.

Việc một mô hình AI có thể đạt được khả năng tương tự các mô hình AI mạnh mẽ nhất của Mỹ với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ và trên các chip kém khả năng hơn đại diện cho một sự thay đổi lớn trong nhận thức của giới công nghệ về mức độ đầu tư cần thiết cho AI, CNN nhận định.

Công nghệ này có nhiều người hoài nghi và phản đối, nhưng những người ủng hộ hứa hẹn một tương lai tươi sáng: AI sẽ thúc đẩy nền kinh tế toàn cầu tiến vào một kỷ nguyên mới, giúp công việc hiệu quả hơn. Nó cũng thúc đẩy các khả năng mới trong nhiều ngành công nghiệp - vốn sẽ mở đường cho các nghiên cứu và phát triển mới.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội, ông Andreessen, đồng sáng lập công ty đầu tư mạo hiểm Andreessen Horowitz tại Thung lũng Silicon, đã gọi DeepSeek là "một trong những đột phá đáng kinh ngạc và ấn tượng nhất mà tôi từng thấy".

Nếu mô hình AI mạnh mẽ này có thể được phát triển với chi phí giảm đáng kể, nó sẽ mở ra những khả năng mới - và cả những mối đe dọa - đối với thế giới, CNN nhận định.

Tín hiệu với nước Mỹ?

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 27/1 gọi công ty trí tuệ nhân tạo Trung Quốc DeepSeek là “tiếng chuông cảnh báo” với nước Mỹ và ca ngợi những gì DeepSeek làm được là “tích cực”. Ảnh: CNN.

Mỹ từng cho rằng nước này có thể áp lệnh trừng phạt để thống lĩnh một công nghệ quan trọng mà họ tin rằng sẽ giúp củng cố an ninh quốc gia.

Chỉ một tuần trước khi rời nhiệm sở, cựu Tổng thống Joe Biden đã thắt chặt lệnh hạn chế xuất khẩu chip máy tính AI để ngăn các đối thủ như Trung Quốc tiếp cận công nghệ tiên tiến này.

Tuy nhiên, DeepSeek đã đặt dấu hỏi về quan niệm đó và đe dọa đến hào quang bất khả chiến bại bao quanh ngành công nghệ của Mỹ.

Vị thế dẫn đầu về AI của Mỹ vừa suy giảm mạnh bất chấp những hạn chế xuất khẩu chip.

DeepSeek có thể cho thấy rằng việc ngăn các quốc gia khác tiếp cận với một công nghệ quan trọng có thể không đồng nghĩa Mỹ sẽ chiến thắng.

Đó là một thông điệp quan trọng gửi đến Tổng thống Mỹ Donald Trump khi ông theo đuổi chính sách "Nước Mỹ trên hết" của mình, CNN nhận định.

Phố Wall đã lo ngại về sự phát triển của siêu AI này. Chứng khoán Mỹ đã chuẩn bị cho một đợt bán tháo mạnh vào sáng 27/1. Cổ phiếu Nvidia, nhà cung cấp chip AI hàng đầu, đã giảm 12% trong giao dịch trước giờ mở cửa.

Cổ phiếu Meta và Alphabet, công ty mẹ của Google, cũng giảm mạnh, tương tự Marvell, Broadcom, Palantir, Oracle và nhiều gã khổng lồ công nghệ khác.

Liệu DeepSeek có thật sự là vấn đề lớn với giới công nghệ Mỹ?

Giới công nghệ đang tin vào lời của công ty này về chi phí phát triển quá thấp. Không ai thực sự tranh cãi về điều đó, nhưng sự hoảng loạn của thị trường đang phụ thuộc vào tính trung thực của một công ty và tương đối ít người biết đến.

Đáng chú ý là công ty này đã không nói chi phí đào tạo mô hình của mình là bao nhiêu, không tính đến chi phí nghiên cứu và phát triển có khả năng tốn kém.

CNN nhận định còn quá sớm để thách thức vị thế dẫn đầu của Mỹ. Một thành tựu, mặc dù là đáng kinh ngạc, có thể không đủ để chống lại nhiều năm tiến bộ trong vị thế dẫn đầu về AI của Mỹ.

Bên cạnh đó, khả năng người dùng chuyển sang một công ty khởi nghiệp của Trung Quốc là không cao.

"Việc triển khai mô hình DeepSeek đang khiến các nhà đầu tư đặt câu hỏi về vị thế dẫn đầu của các công ty Mỹ và số tiền đang được chi tiêu và liệu khoản chi đó có dẫn đến lợi nhuận (hay chi tiêu quá mức) hay không", Keith Lerner, nhà phân tích tại Truist cho biết.

Tuy nhiên, ông nhận định với khoản chi cần thiết cho dữ liệu, các công ty Mỹ vẫn sẽ dẫn đầu. Mặc dù có thể tiết kiệm chi phí rất đáng kể, mô hình R1 vẫn chưa chứng minh được nó có thể xử lý một số khả năng AI cực kỳ tham vọng cho nhiều ngành công nghiệp và hiện vẫn cần đầu tư cơ sở hạ tầng rất lớn.

Giuseppe Sette, Chủ tịch công ty nghiên cứu thị trường AI Reflexivity, nhận định: "Nhờ có nguồn nhân lực và cơ sở vốn dồi dào, Mỹ vẫn là 'sân nhà' hứa hẹn nhất mà chúng tôi mong đợi sẽ chứng kiến ​​sự xuất hiện của AI tự cải thiện đầu tiên".